Mục đích của các nhà tư bản là sản xuất ra giá trị thặng dư tối
đa, do vậy mà các nhà tư bản dùng nhiều phương pháp để tăng khối lượng giá trị
thặng dư. Những phương pháp cơ bản để đạt được mục đích đó là tạo ra giá trị thặng
dư tuyệt đối và tạo ra giá trị thặng dư tương đối. 1 Phương pháp sản xuất giá
trị thặng dư tuyệt đối. Trong giai đoạn phát triển đầu tiên của sản xuất tư bản
chủ nghĩa, khi kỹ thuật còn thấp thì phương pháp chủ yếu mà các nhà tư bản thường
dùng để tăng giá trị thặng dư đó là kéo dài ngày lao động của công nhân , trong
điều kiện thời gian lao động là tất yếu không thay đổi. Giả sử thời gian lao động
là 8 giờ trong đó 4 giờ là thơi gian lao động cần thiết và 4 giờ là thời gian
lao động thặng dư khi đó trình độ bóc lột của nhà tư bản là 100%. Giá trị ngày
lao động kéo dài thêm 2 giờ trong khi thời gian lao động cần thiết không đổi
thì thời gian lao động thặng dư tăng lên một cách tuyệt đối , vì thế giá trị thặng
dư cũng tăng lên , trình độ bóc lột tăng lên đạt 200%(m'=200%). Các nhà tư bản
tìm mọi cách để kéo dài ngày lao động và phương pháp bóc lột này đem lại hiệu
quả rất cao cho các nhà tư bản. Nhưng dưới chủ nghĩa tư bản mặc dù sức lao động
của công nhân là hàng hoá , nhưng nó tồn tại trong cơ thể sống con người vì vậy
mà người công nhân cần có thời gian để ăn ngủ nghỉ ngơi giải trí để phục hồi sức
khoẻ nhằm tái sản xuất sức lao động. Mặt khác , sức lao động là thứ hàng hoá đặc
biệt vì vậy ngoài yếu tố vật chất người công nhân đòi hỏi phải có thời gian cho
nhu cầu sinh hoạt về tinh thần , vật chất , tôn giáo của mình. Như vậy , về mặt
kinh tế , ngày lao động phải dài hạn thời gian lao động tất yếu , nhưng không
thể vượt qua giới hạn về thể chất và tinh thần của người lao động. Vì thời gian
lao động quá dài , do vậy mà đã dẫn đến phong trào giai cấp vô sản đấu tranh
đòi giai cấp tư sản phải rút ngắn thời gian lao động trong ngày. Chính vì vậy
mà giai cấp tư sản phải chuyển sang một phương pháp bóc lột mới tinh vi hơn ,
đó là phương pháp bóc lột giá trị thặng dư tương đối. 2 Phương pháp bóc lột giá
trị thặng dư tương đối Bóc lột giá trị thặng dư tương đối được tiến hành bằng
cách rút ngắn thời gian lao động cần thiết để trên cơ sở đó kéo dài tương ứng
thời gian lao động thặng dư, trong điều kiện độ dài ngày lao động không đổi. Giả
sử ngày lao động 8 giờ, trong đó 4 giờ là thời gian lao động tất yếu và 4 giờ
là thời gian lao động thặng dư , trình độ bóc lột 100%.Giả thiết rằng công nhân
chỉ cần 2 giờ lao động đã tạo ra được một giá trị bằng giá trị sức lao động của
mình. Do đó mà tỷ lệ phân chia ngày lao động thành thời gian lao động cần thiết
và thời gian lao động giá trị thặng dư trong trường hợp đó cũng không thay đổi.
Khi đó thời gian lao động cần thiết là 2 giờ, thời gian lao động thặng dư là 6
giờ, trình độ bóc lột của nhà tư bản lúc này là 300%(m'=300%). Như vậy để có thể
giảm thời gian lao động cần thiết để từ đó gia tăng tương ứng phần thời gian
lao động thặng dư thì các nhà tư bản cần tìm mọi biện pháp để tăng năng suất
lao động trong những nghành sản xuất tư liệu sinh hoạt. Đồng thời nâng cao năng
suất lao động xã hội trong những nghành, những lĩnh vực sản xuất ra vật phẩm
tiêu dùng để nuôi sống người công nhân. Nếu trong giai đoạn đầu của chủ nghĩa
tư bản, sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối chiếm ưu thế, thì đến giai đoạn sau
khi mà kỹ thuật phát triển, sản xuất giá trị thặng dư tương đối đã chiếm ưu thế.
Hai phương pháp trên đã được các nhà tư bản sư dụng kết hợp với nhau để nâng
cao trình độ bóc lột công nhân làm thuê trong các giai đoạn phát triển của chủ
nghĩa tư bản.
KẾT LUẬN Mục đích của
các nhà tư bản không phải là giá trị sử dụng mà là sản xuất giá trị thặng dư. sản
xuất giá trị thặng dư là động lực vận động của phương thức sản xuất tư bản chủ
nghĩa.C.mac viết "mục đích của sản xuất tư bản chủ nghĩa là làm giàu,
nhân giá trị lên, làm tăng giá trị do đó bảo tồn giá trị trước kia và tạo ra
giá trị thặng dư.Để sản xuất giá trị thặng dư tối đa, các nhà tư bản
đã dùng mọi thủ đoạn để bóc lột công nhân làm thuê như kéo dài ngày
lao động và tăng cường độ lao động. Như vậy nội dung của quy luật giá
trị thặng dư là để thu được giá trị thặng dư một cách tối đa, nhà tư bản đã
tăng số lượng lao động làm thuê và tìm mọi cách, mọi thủ đoạn để bóc lột họ.
Trong giai đoạn hiện nay các nhà tư bản đã thực hiện cải tiến thiết bị máy móc
trong sản xuất để tăng năng suất lao động, làm giảm giá trị hàng hoá.Đồng thời
thu hút đội ngũ kỹ sư có trình độ cao mà chức năng của họ chủ yếu là đảm bảo sử
dụng hiệu quả tất cả các nhân tố của sản xuất trước hết là sức lao động chính
vì vậy mà tăng giá trị thặng dư.
|